Nội dung bài
Sinh ở vùng quê Hoài Đức, huyện ngoại thành Hà Nội, Thạc sĩ Bá Thị Châm không có điều kiện tiếp xúc với các loại thuốc tây, mà lớn lên cùng những bài thuốc dân gian của người mẹ được mệnh danh là “Bác sĩ cỏ cây”. Chính những tiềm thức từ thuở ấu thơ đã như một hạt giống gieo vào tâm hồn chị mơ ước trở thành nhà khoa học nghiên cứu bào chế cây thuốc nam thành sản phẩm chữa bệnh cứu người.
Để rồi khát khao đó ngày một lớn dần, thôi thúc cô học sinh chuyên toán thi đỗ và lựa chọn khoa sinh học của trường Đại học Quốc Gia Hà Nội và chọn chuyên ngành thực vật 2 năm sau đó. Khác với bạn bè đồng trang lứa, cuộc sống của cô sinh viên Bá Thị Châm luôn đắm chìm trong phòng thí nghiệm tới tận 9-10h đêm với vô vàn các loài thảo dược.
Năm 2005, chị Châm chuyển sang phòng công nghệ các hoạt chất sinh học ở Viện hóa học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (Viện Hàn lâm KHCNVN). Tại đây, chị được tiếp cận với máy móc hiện đại, trao đổi với các chuyên gia trong lĩnh vực hóa học, giúp nhà khoa học cây cỏ nâng tầm hiểu biết về hóa và tiếp cận với các công nghệ hiện đại trên thế giới.
Là một trong số ít những chuyên gia tại Viện hóa học, nhưng được đào tạo Thạc sĩ chuyên ngành sinh học nên chị vinh dự được lãnh đạo Viện Hàn lâm KHCNVN cử sang Bỉ nghiên cứu, đồng thời giao nhiệm vụ là người đầu tiên xây dựng Phòng thử nghiệm hoạt tính sinh học (nay là phòng Hóa sinh ứng dụng) hiện đại cùng sự giúp đỡ của các chuyên gia hàng đầu của một phòng thí nghiệm dược lý tại Vương quốc Bỉ.
Đây là nơi nhận tất cả mẫu chiết xuất từ thiên nhiên và cả hoạt chất hóa học tổng hợp trên toàn quốc, thậm chí là nước ngoài để đánh giá hoạt tính sinh học. Nhờ đó, chị Châm có kho tàng dữ liệu về công dụng của các thảo dược tại Việt Nam, kể cả những cây còn chưa được ghi chép trong từ điển chuyên ngành.
Với niềm khao khát ứng dụng công nghệ cao vào trong bào chế thảo dược để nâng tầm giá trị thảo dược nước nhà, sau khi được cử sang Bỉ, sau đó là Nhật Bản, Hàn Quốc, Italia đào tạo, chị Bá Thị Châm trở thành một trong những nhà khoa học đặt nền móng cho công nghệ bào chế nano hiện đại tại Việt Nam, ứng dụng công nghệ này vào trong bào chế và sản xuất dược liệu.
Trong suốt 20 năm nghiên cứu, chị Châm đã có hơn 20 bài báo khoa học đăng trên tạp chị quốc tế cũng như 7 sản phẩm thảo dược công nghệ cao được thương mại hóa. Trong đó, viên uống tiểu đường công nghệ cao là sản phẩm giúp chị trở thành 1 trong 10 nhà khoa học đoạt giải Phụ nữ sáng tạo năm 2017.
Thạc sĩ Bá Thị Châm (trái) vinh dự nhận giải thưởng Phụ nữ sáng tạo năm 2017
Kể về động lực khiến chị nỗ lực không bền bỉ sàng lọc hàng ngàn mẫu thảo dược trên bệnh tiểu đường để tìm ra công thức hoàn chỉnh nhất cho căn bệnh này, nhà khoa học chia sẻ:
“Căn bệnh tiểu đường như một kẻ giết người thầm lặng, đem đến nỗi đau và sự sợ hãi cho cả bệnh nhân và người thân vì những biến chứng tiểu đường nguy hiểm. Mẹ tôi cũng không may mắc phải căn bệnh đó, với biến chứng suy tim nhẹ xuất hiện ngay khi mới bị chẩn đoán tiểu đường tuýp 2 với mức đường huyết lên tới 12mmol/l.
Hình ảnh mẹ với những cơn hạ đường huyết đột ngột ám ảnh trong tâm thức tôi, cùng nỗi lo sợ luôn thường trực khi mẹ lại mắc thêm bệnh mỡ máu, gan nhiễm mỡ chỉ sau 1 thời gian ngắn đã thôi thúc tôi ngày đêm nghiên cứu sản phẩm thảo dược công nghệ cao an toàn và hiệu quả để mang lại cuộc sống bình yên lúc tuổi già cho mẹ.
Để rồi sau hơn 10 năm, viên uống tiểu đường công nghệ cao MPsuno ra đời, giúp mẹ và tôi thoát khỏi ám ảnh về căn bệnh này. Hi vọng rằng đây như một món quà sức khỏe, giúp kiểm soát đường huyết an toàn, hiệu quả và đẩy lùi biến chứng, mang lại niềm vui cho bệnh nhân tiểu đường,”.
Tâm huyết với công tác nghiên cứu khoa học, đến nay, ThS. Bá Thị Châm sở hữu nhiều công trình nghiên cứu được đăng tải trên các Tạp chí quốc tế uy tín và vình dự nhận nhiều giải thưởng trong và ngoài nước. Sắp tới đây, chị cũng chuẩn bị bảo vệ luận án tiến sĩ với đề tài: Nghiên cứu các hoạt chất chống ung thư tủy xương bằng thảo dược.
Thạc sĩ Bá Thị Châm nhận Giải bạc triển lãm quốc tế Hàn Quốc
IOP là một trong những cơ sở dữ liệu hàng đầu thế giới trong lĩnh vực khoa học cũng đã đăng tải nhiều báo cáo khoa học của Thạc sĩ Bá Thị Châm về việc chế tạo công nghệ Nano sinh học từ vỏ bọc Chitosan.
https://iopscience.iop.org/article/10.1088/2043-6262/3/2/025014/meta
https://iopscience.iop.org/article/10.1088/2043-6262/2/4/045004/meta
Với những cống hiến của mình cho nền khoa học nước nhà, tên tuổi nữ ThS. Bá Thị Châm đã được nhắc đến nhiều trên các phương tiện truyền thông trong nước, trên cả báo giấy và báo hình: